Nieuwsbrief 2

Inhoud

  1. Korte berichten
  2. Naam maken met namen
  3. Spelling
  4. Afmelden ('unsubscribe')

1. Korte berichten

a. Nieuwsbrieven
Lang niet alle deelnemers hebben Nieuwsbrief 1 gekregen. Die kwam nogal eens in een spambox terecht. We versturen Nieuwsbrief 2 dan ook op een andere manier. Hij ziet er daardoor ook wat anders uit.
U kunt over een maand de volgende nieuwsbrief tegemoet zien.
Alle nieuwsbrieven kunt u nalezen op onze website. Zie bijvoorbeeld http://www.onderzoekbijbelsenamen.nl/newsletter/first/

b. Bijeenkomst
Niet alle deelnemers hebben gelezen dat we dit najaar een bijeenkomst willen houden. Als u daarvoor belangstelling hebt en ons dat nog niet hebt laten weten, wilt u dat dan alsnog doen via een e-mail aan info@onderzoekbijbelsenamen.nl, liefst vóór 1 mei? U leest over de bijeenkomst in Nieuwsbrief 1 (zie http://www.onderzoekbijbelsenamen.nl/newsletter/first/ )

c. Afsluiting in juli
In het begin van december zijn de eerste uitnodigingen verstuurd voor het invullen van vragenlijsten. In het begin van juli gaan we deze inzameling van gegevens afsluiten.

2. Naam maken met namen

Er zijn negentien namenlijsten, die trouwe invullers eenmaal per week ontvangen. Nu verstreken er sinds begin december twintig weken. Zou dit betekenen dat er inmiddels enkele deelnemers zijn die alle negentien namenlijsten hebben ingevuld? Die zijn er inderdaad. Niet zoveel, maar hun aantal neemt verrassend toe.

Wie een groot aantal lijsten invult, maakt in ieder geval naam met de namen. Wel alleen met zijn e-mailadres, en ook alleen bij de onderzoekers, want ieders privacy is gegarandeerd. Maar wie weet zullen de stille getrouwen er een keer mee instemmen dat hun namen worden geopenbaard!

3. Spelling

'Chanun, kent u deze naam?' 'Niet Chanun, wel Hanun. Maar is dat dezelfde naam? Uit welke vertaling komen de namen eigenlijk?'

De onderzoekers hebben de namen allereerst ontleend aan de Nieuwe Bijbelvertaling van 2004. Daarna hebben ze drie andere vertalingen erbij genomen die veel zijn of worden gebruikt, namelijk de Statenvertaling (1637), de Petrus-Canisiusvertaling (1939) en de NBG-vertaling (1951). Daarin komen immers nogal eens andere schrijfwijzen voor.

De vraag was telkens: Kan die andere weergave zorgen voor een andere klemtoon? Als dat zo was, namen de onderzoekers de naam in die andere schrijfwijze over. Dat zorgde voor zo'n driehonderd aanvullingen.

Bij Chanun en Hanun gaat het om dezelfde naam, maar Hanun werd niet toegevoegd. Want of er nu Chanun of Hanun staat, dat zal voor de klemtoon niets uitmaken.

Maar zo'n verschil in schrijfwijze zorgt natuurlijk wel voor verwarring. Vanwaar al die spellingverschillen? Die vraag brengt ons bij een lang verhaal. Hier een korte samenvatting daarvan.

Letters geven de spraakklanken weer van een taal. Wij mensen zijn voortdurend aan het dubben hoe dat het beste kan, onder andere doordat onze taal telkens verandert. Dat gebeurde al toen de bijbelboeken geschreven werden, want ook daarin worden namen niet steeds op dezelfde manier gespeld.

Vaak zijn er meer spraakklanken dan letters. Dat lossen wij in ons Nederlands vooral op door voor een aantal klanken lettercombinaties te maken. Zo maken we verschil tussen de klinkers van pot en poot met de combinatie oo in het tweede woord. Enkele andere lettercombinaties in onze taal zijn aa, ee, ie, oe, uu, ch en ng.

De bijbeltalen hebben deze combinaties niet of veel minder. Als je de letters van de Hebreeuwse en Griekse namen gaat omzetten in letters van onze taal, dan komen er dus maar weinig lettercombinaties in die Nederlandse namen. Misschien gaat het u pas nu opvallen, maar de Nederlandse bijbelse namen hebben daardoor vrijwel geen aa, ee, ie, oo, enz.

Nu hebben de lettercombinaties tot doel om de klanken goed weer te geven. Dat gebeurt niet als je bijvoorbeeld een ch-klank weergeeft met een h. De Statenvertalers zaten daar al mee. Die schreven bij Hanun namelijk in de kantlijn: Hebreeuws: Chanun (zie 2 Sam. 10:1 in de editie 1637).

Bij de samenstelling van de Nieuwe Bijbelvertaling werd besloten om de knoop maar door te hakken en gewoon die ch te gaan gebruiken, behalve in ingeburgerde namen als Haggai (niet Chaggai).

De samenstellers van de Petrus-Canisiusvertaling gingen nog weer een stap verder. Die gebruikten twee Nederlandse lettercombinaties. Zij schreven namelijk niet Chanun, maar Chanoen, met niet alleen ch, maar ook oe. Dat gaf nog beter weer wat er in het Hebreeuws gezegd wordt. Moet dat dan? Zie daarover 3. Voor de klemtoon: al of niet luisteren naar de taal van herkomst in Nieuwsbrief 1.

4. Afmelden ('unsubscribe')

Het kan zijn dat u geen nieuwsbrieven meer wilt ontvangen. Stuurt u dan een e-mail met "Geen nieuwsbrieven meer" aan info@onderzoekbijbelsenamen.nl.